Schrijver/dichter/filosoof Jannah Loontjens bijt de spits af. Wonend in de Robert Scottbuurt kijkt ze uit op het lichtkunstwerk op het dak van het voormalig GAK-gebouw. Ze vindt het beslist een toegevoegde waarde voor haar huis: “Ik heb er door het ‘ik hou van je’ kunstwerk van Leonard van Munster een exclusief uitzicht bijgekregen, waar ook mijn kinderen van genieten – vooral in de winter, dan hebben we elke avond vuurwerk om naar te kijken en een liefdevol bericht in de lucht: ik hou van je.” Recent was er commotie over de onderhoudskosten ervan. Laten we hopen dat het kunstwerk blijft.
Aanleiding voor dit interview is onder andere dat Jannah haar nieuwe boek presenteert tijdens de Grand Opening van het Nieuwe Boekenseizoen op 4 september in de Nieuwe Boekhandel, samen met Auke Hulst, Bertram Koeleman en Christine Otten, e.v.a. Aanvang: 19.00 uur.
De andere aanleiding is dat Jannah al heel lang in Bos en Lommer woont, in de jaren negentig gestart in de Griseldestraat en nu alweer drie-en-een-half jaar in deze straat. Ze heeft de buurt zien veranderen. “Die verandering is echt heel leuk. Toen ik in de jaren 90 in de Griseldestraat woonde, vonden mensen deze buurt eng en ver uit het centrum: daar helemaal achter de Admiraal de Ruijterweg. Dat was toen ook nogal een mistroostige, viezige straat, inmiddels helemaal schoongemaakt natuurlijk. Niet alleen het aangezicht, maar ook het imago van de buurt is sterk verbeterd.”
“De mengeling van jonge studenten en Bolo’ers die hier al heel lang wonen vind ik ook plezierig, en de vele nationaliteiten. Turks, Marokkaans, alles door elkaar, heel gezellig. Plus de mix van winkels, Turkse groenteboer, de Nieuwe Boekhandel, Estafette, een notenzaak en een roti-afhaal.”
“Ik ben heel blij in Bos en Lommer en ik ben ook zeer gecharmeerd van de architectuur. In de Griseldestraat had ik twee ronde ramen in mijn huis, erg bijzonder en mooi. En hier heb ik dat ook in het trappenhuis. Toen ze deze blokken bouwden, hebben ze het zo neergezet dat je net iets verder kan kijken dan alleen direct naar de overkant. Dan heb je net iets meer ruimte in het uitzicht.” Jannah laat me haar beide uitzichten zien. Naar buiten kijkend is het ruimtelijk effect inderdaad opvallend.
Misschien wel niet luidt de titel van Jannah’s nieuwe roman. Die titel slaat op de generatie twijfelaars van eind dertig, begin veertig die nooit heldere keuzes hebben gemaakt of nooit ergens voor de volle 100% voor gaan, maar wat aanrommelen, gingen werken en kinderen kregen omdat dat nu eenmaal de volgende fase in hun leven was. Het boek vertelt het verhaal van microbiologe Mascha die min of meer per ongeluk een Facebook-affaire krijgt.
In haar huiskamer, waarvan één wand volledig is bedekt met boeken, vertelt Jannah over de filosofische achtergrond van haar laatste pennenvrucht: “Tegenwoordig kunnen lichaam en geest echt van elkaar scheiden: je kunt met je aandacht volkomen ergens anders zijn. Als je bijvoorbeeld aan het whatsappen bent, in een intiem gesprek, ben je eigenlijk in een online ruimte met je gedachten. Je bent niet helemaal meer waar je bent. Dat vind ik een interessant gegeven.”
“Ik wil met dit boek onze tijd spiegelen, zonder erover te oordelen. Ik vind het opmerkelijk dat de veranderingen in social media zo snel gaan en dat iedereen er zonder vragen in mee gaat. Wat ik graag met dit boek wil bereiken is dat je er wél vragen over stelt bij jezelf. Wat meer zelfbewustzijn, hoe gaan we er mee om? Verder heb ik geen opvoedende bedoelingen. Ik wilde de beleving van deze tijd vangen. Bijvoorbeeld ook online verliefd worden, dat vind ik een fascinerend fenomeen. Veel jonge mensen, tieners ontmoeten elkaar online en zitten op dating sites. Absurd voor ons volwassenen omdat wij dating sites lange tijd als iets beschamends hebben ervaren, voor als je echt wanhopig bent, maar voor hen is dat de manier waarop je elkaar ontmoet. Ik ken in mijn omgeving overigens ook een paar mensen die elkaar via facebook hebben ontmoet.”
“Mensen worden echt smoorverliefd op basis van chatten en via mails, ik hoor dat ook vaak om me heen. Wat in dit verband grappig is, is dat zo’n verliefdheid totale projectie is. Vaak is het al gauw over zodra ze de ander in het echt zien. Dan vraag je je af wat verliefdheid is? Dit soort dingen vind ik fascinerend en daar wilde ik iets mee doen in dit boek, invoelbaar maken. De hoofdpersoon Mascha is gefascineerd door haar Facebookvriend. Het is zo’n ander type dan zij. Ze vindt hem leuk en voor ze het weet groeit haar online contact uit tot een affaire. Ze kleedt zich zelfs uit voor de webcam. Iets dat ze nooit had gedacht te doen.”
“Ik denk dat als ze deze ontwikkelingen tien jaar geleden hadden voorspeld, we dit amper voor mogelijk hadden gehouden. In die zin went de mens heel snel, alles wordt al gauw gewoon.”
Grand Opening: het is uitgeverstraditie om de meeste en de grootste titels elk jaar in het najaar uit te brengen. Lange avonden, cadeautijd: dan heb je immers tijd om te lezen. Dit najaar verschijnen er uitzonderlijk veel mooie boeken. Op donderdagavond 4 september zal Monique Burger van De Nieuwe Boekhandel vooruitblikken op de boeken waar zij nú al warm voor loopt. Maar liefst vier auteurs zullen voordragen uit hun nieuwe en bestaande werk: Jannah Loontjens, Auke Hulst, Bertram Koeleman en Christine Otten. Verder: muziek en drank. Wordt een bijzondere avond.
Tijd: 19.00-21.00 uur; entree: geef wat je het waard vindt!
Tekst: Arjan van Oorsouw
Foto: Karoly Effenberger